زنبور
زنبور جانوری متعلق به دسته حشرات و از راسته پردهبالان است. در جهان حدود ۲۰٬۰۰۰ گونه زنبور وجود دارد. زنبورها گردهٔ گلها را جمعآوری میکنند. این حشره را در همه جای دنیا بجز قطب جنوب میتوان یافت.
گردهافشانی
به نظر میآید که عمل گردافشانی بسیار پیشتر از اینکه توسط زنبورها انجام شود، توسط حشرات راستهٔ قاببالان مانند سوسک گردهافشان انجام میشدهاست. زنبورها به عنوان عامل گردهافشانی، از لحاظ رفتار و خصوصیات بدنی با یکدیگر متفاوت هستند. زنبورها برای گردهافشانی نسبت به حشراتی دیگر مانند پروانهها، سوسکها و ... به طور کلی مناسبتر هستند.
زندگی زنبورها
برخی از زنبورها زندگی اجتماعی دارند. این به آن معنی است که آنها در گروههای سازمان یافته زندگی میکنند. زنبور عسل گونهای از زنبورها است که زندگی اجتماعی دارد. زنبورهای عسل در محلی بنام کندو زندگی میکنند.
سه نوع زنبور در کلونی زنبورها وجود دارد. زنبور ملکه بخاطر اینکه تخمگذاری میکند اصلیترین و مهمترین زنبور کندو میباشد. تنها زنبور ملکه هست که با نیشش میتواند زنبورهای ملکهٔ دیگر را نیش بزند. زنبور ملکه معمولاً مادر زنبورهای کارگر است. وقتی که زنبور ملکه جوان است، از شیرهٔ مخصوصی تغذیه میکند. زنبورهای کارگر هم مانند زنبور ملکه ماده هستند و وظیفهٔ آنها جمعآوری گرده از گلها و محافظت از کندو میباشد. نوع سوم نیز زنبورهای نر هستند که تنها کارشان بارور کردن زنبور ملکه است.
بدن
همانند دیگر حشرات بدن زنبور را میتوان به سه قسمت تقسیمبندی کرد: سر، سینه (قسمت میانی) و شکم (که در پشت قرار دارد.) همچنین مانند سایر حشرات زنبورها دارای ۳ جفت پا و ۲ جفت بال هستند. اکثر زنبورها بدنشان پر از کرک است و رنگ بدنشان زرد و سیاه یا نارنجی و سیاه است. بسیاری از زنبورها دارای نیش هستند که در انتهای بدنشان وجود دارد. اگر این حشرات بترسند و یا گیج یا عصبانی شوند، از نیششان استفاده میکنند. پس از اینکه یک زنبور کارگر نیش میزند پس از مدت کوتاهی میمیرد، ولی زنبورهای دیگر و همچنین زنبورهای وحشی میتوانند بارها نیش بزنند. بعضی از مردم به نیش زنبور بسیار حساسند و حتی گاهی نیش زنبور باعث مرگ آنها نیز میشود.
پرواز زنبورها
در سال ۱۹۳۴ شخصی بنام ام.ماگنان در فرانسه کتابی به نام Le vol des insectes را نوشت و در آن مطرح نمود که پرواز این حشرات با محاسبات علمی نمیتوان توضیح داد زیرا نسبت بال به بدنشان بسیار کوچک است و این حشرات بر اساس پسار نمیتوانند پرواز کنند. شخص دیگری نیز بنام آندره لاگو به طور عملی این فرض را امتحان نمود و نتایج بررسی نیز نشان میداد این حشرات نباید توان پرواز داشته باشند. این تصور در واقع تصور غلطی بود، زیرا پرواز این حشرات نقیض قانون پسار در گازها است ولی پرواز این حشرات را میتوان با قوانین مکانیکی توضیح داد، همانطور که بالگردها نیز با این قوانین به پرواز در میآیند.
در سال ۲۰۰۵ مایکل دیکینسون و همکاران او با کمک دوربینهای فیلمبرداری سریع از پرواز زنبور عسل فیلمبرداری کردند. آنها سرعت بال زدن زنبور را ۲۳۰ بار در ثانیه تخمین زدند.
زنبورها و انسانها
زنبورها چهرهٔ شاخصی در اساطیر داشتند و به عنوان الگویی برای جامعهٔ بشری بودند. به عنوان مثال در عهد باستان در خاور نزدیک، این حشره به عنوان پلی به عالم اموات شناخته میشده و در تزیین مقبرهها طرح این حشره استفاده میشده است.
با وجود اینکه این حشرات نیش دردناکی دارند ولی از جایگاه بالایی نزد انسانها برخوردار هستند. دلیل این جایگاه به احتمال زیاد بخاطر سودمندی در گردهافشانی و تولید عسل و همچنین شهرت آنها به عنوان موجودی کوشا میباشد. این حشره به طور منظم در تبلیغات برای اجناس بکار گرفته میشود.
اگرچه نیش زنبور برای افرادی که حساسیت دارند میتواند مرگبار باشد، تقریباً تمامی گونههای زنبور غیر تهاجمی بوده و اگر انسانها با آنها کاری نداشته باشند، هرگز نیش نخواهند زد. اغلب انسانها برای زنبورها هستند و با آلوده کردن محیط زیست آنها به مواد سمی به آنها آسیب میرسانند.
نظرات شما عزیزان: